ابوالحسن خان شیرازی (شیراز ۱۱۹۰ـ تهران ۱۲۶۲ق): تفاوت میان نسخه‌ها
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
|پست تخصصی = | |پست تخصصی = | ||
|باشگاه = | |باشگاه = | ||
}}[[پرونده: 11052800.jpg | بندانگشتی|ابوالحسن‌خان شيرازی]]<p>(ملقب به: ایلچی کبیر) از رجال سیاسی اوایل عهد [[قاجاریه، سلسله|قاجاریه]]. در وزارت دایی و پدرزنش، حاج ابراهیم کلانتر، حکومت [[شوش، شهر|شوش]] را داشت، اما پس از قتل حاج ابراهیم کلانتر به دست [[فتحعلی شاه قاجار (۱۱۸۵ـ اصفهان ۱۲۵۰ق)|فتحعلی‌شاه قاجار]] (۱۲۱۵ق)، از کار برکنار و به [[شیراز، شهر|شیراز]] تبعید شد. در آن‌جا از بیم جان به [[بصره]] گریخت. سپس برای گزاردن [[حج]] راهی [[مکه]] شد و سرانجام به [[هند]] رفت و به دربار نظام [[حیدرآباد (هند)|حیدرآباد]] پیوست. در ۱۲۲۳ق از طرف شاه قاجار بخشیده شد و به شیراز بازگشت و به منسب یساولی حسین‌علی میرزا فرمانفرما رسید (۱۲۲۴ق). در همان سال شاه قاجار وی را با سمت ایلچی همراه [[موریه، جیمز (۱۷۸۰ـ۱۸۴۹)|جیمز موریه]] و سِر هارفورد جونز به سفارتِ انگلستان فرستاد. در ۱۲۲۶ق به [[ایران]] بازگشت و در دربار شاه قاجار مشغول به‌کار شد. گویند وی نخستین ایرانی‌ای بوده که قدم به قارۀ امریکا گذاشته است، چراکه در بازگشت به ایران کشتی حامل او گرفتار طوفان و به سواحل برزیل منحرف شد. در ۱۲۲۸ق از طرف دولت ایران مأمور امضای [[گلستان، عهدنامه|عهدنامۀ گلستان]] شد و سال بعد در مقام سفیر ایران به [[روسیه]] رفت. در ۱۲۳۳ق به سفارت انگلستان، [[عثمانی، امپراتوری|عثمانی]]، [[اتریش]] و [[فرانسه]] رفت و در ۱۲۳۶ق به ایران بازگشت. در ۱۲۳۹ق به وزارت خارجۀ ایران منصوب شد و تا ۱۲۵۰ق در این سمت باقی ماند. در سلطنت محمدشاه قاجار به سمت ایشیک آقاباشی (وزیر دربار) برگزیده شد. [[ترکمان | }}[[پرونده: 11052800.jpg | بندانگشتی|ابوالحسن‌خان شيرازی]]<p>(ملقب به: ایلچی کبیر) از رجال سیاسی اوایل عهد [[قاجاریه، سلسله|قاجاریه]]. در وزارت دایی و پدرزنش، حاج ابراهیم کلانتر، حکومت [[شوش، شهر|شوش]] را داشت، اما پس از قتل حاج ابراهیم کلانتر به دست [[فتحعلی شاه قاجار (۱۱۸۵ـ اصفهان ۱۲۵۰ق)|فتحعلی‌شاه قاجار]] (۱۲۱۵ق)، از کار برکنار و به [[شیراز، شهر|شیراز]] تبعید شد. در آن‌جا از بیم جان به [[بصره]] گریخت. سپس برای گزاردن [[حج]] راهی [[مکه]] شد و سرانجام به [[هند]] رفت و به دربار نظام [[حیدرآباد (هند)|حیدرآباد]] پیوست. در ۱۲۲۳ق از طرف شاه قاجار بخشیده شد و به شیراز بازگشت و به منسب یساولی حسین‌علی میرزا فرمانفرما رسید (۱۲۲۴ق). در همان سال شاه قاجار وی را با سمت ایلچی همراه [[موریه، جیمز (۱۷۸۰ـ۱۸۴۹)|جیمز موریه]] و سِر هارفورد جونز به سفارتِ انگلستان فرستاد. در ۱۲۲۶ق به [[ایران]] بازگشت و در دربار شاه قاجار مشغول به‌کار شد. گویند وی نخستین ایرانی‌ای بوده که قدم به قارۀ امریکا گذاشته است، چراکه در بازگشت به ایران کشتی حامل او گرفتار طوفان و به سواحل برزیل منحرف شد. در ۱۲۲۸ق از طرف دولت ایران مأمور امضای [[گلستان، عهدنامه|عهدنامۀ گلستان]] شد و سال بعد در مقام سفیر ایران به [[روسیه]] رفت. در ۱۲۳۳ق به سفارت انگلستان، [[عثمانی، امپراتوری|عثمانی]]، [[اتریش]] و [[فرانسه]] رفت و در ۱۲۳۶ق به ایران بازگشت. در ۱۲۳۹ق به وزارت خارجۀ ایران منصوب شد و تا ۱۲۵۰ق در این سمت باقی ماند. در سلطنت محمدشاه قاجار به سمت ایشیک آقاباشی (وزیر دربار) برگزیده شد. [[ترکمان چای، عهدنامه|عهدنامۀ ترکمان‌چای]] در ۱۲۴۳ق با اهتمام و به امضای او بسته شد. در ۱۲۵۴ق بار دیگر به وزارت خارجه منصوب شد و تا پایان عمر در این مقام بود. زندگی پُرماجرای وی و نیز کوشش او در عقد عهدنامه‌های گلستان و ترکمان‌چای سبب شده است که دربارۀ او داوری‌های ضد و نقیض شود و برخی او را نکوهیده و مزدور بیگانگان و یا فراماسون دانسته‌اند و شخصیت و رویدادهای دورۀ سفارت وی نیز موضوع آثار بسیاری قرار گرفت که کتاب‌های ''سرگذشت حاجی بابای اصفهانی'' و ''حاجی بابا در لندن'' نوشتۀ جیمز موریه از آن جمله است. از آثارش: ''حیرت‌نامۀ سفرا'' که یادداشت‌های روزانۀ مؤلف در سفر به انگلستان است (تهران، ۱۳۶۴ش)؛ ''دلیل‌السّفرا'' که شرح مأموریت او به روسیه است و به‌دست منشی وی، محمدهادی علوی شیرازی، تقریر شده است (تهران، ۱۳۶۳ش).</p> | ||
<br><!--11052800--> | <br><!--11052800--> | ||
[[رده:تاریخ ایران]] | [[رده:تاریخ ایران]] | ||
[[رده:دورۀ قاجار]] | [[رده:دورۀ قاجار]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۶ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۵۳
ابوالحسن‌خان شیرازی (شیراز ۱۱۹۰ـ تهران ۱۲۶۲ق)
| ابوالحسن خان شیرازی | |
|---|---|
| زادروز |
شیراز ۱۱۹۰ق |
| درگذشت | تهران ۱۲۶۲ق |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | دولتمرد |
| لقب | ایلچی کبیر |
| آثار | حیرت نامه سفرا (تهران، ۱۳۶۴ش)؛ دلیل السفرا (تهران، ۱۳۶۳ش) |
| گروه مقاله | تاریخ ایران |
| خویشاوندان سرشناس | حاج ابراهیم کلانتر (پدرزن) |
(ملقب به: ایلچی کبیر) از رجال سیاسی اوایل عهد قاجاریه. در وزارت دایی و پدرزنش، حاج ابراهیم کلانتر، حکومت شوش را داشت، اما پس از قتل حاج ابراهیم کلانتر به دست فتحعلی‌شاه قاجار (۱۲۱۵ق)، از کار برکنار و به شیراز تبعید شد. در آن‌جا از بیم جان به بصره گریخت. سپس برای گزاردن حج راهی مکه شد و سرانجام به هند رفت و به دربار نظام حیدرآباد پیوست. در ۱۲۲۳ق از طرف شاه قاجار بخشیده شد و به شیراز بازگشت و به منسب یساولی حسین‌علی میرزا فرمانفرما رسید (۱۲۲۴ق). در همان سال شاه قاجار وی را با سمت ایلچی همراه جیمز موریه و سِر هارفورد جونز به سفارتِ انگلستان فرستاد. در ۱۲۲۶ق به ایران بازگشت و در دربار شاه قاجار مشغول به‌کار شد. گویند وی نخستین ایرانی‌ای بوده که قدم به قارۀ امریکا گذاشته است، چراکه در بازگشت به ایران کشتی حامل او گرفتار طوفان و به سواحل برزیل منحرف شد. در ۱۲۲۸ق از طرف دولت ایران مأمور امضای عهدنامۀ گلستان شد و سال بعد در مقام سفیر ایران به روسیه رفت. در ۱۲۳۳ق به سفارت انگلستان، عثمانی، اتریش و فرانسه رفت و در ۱۲۳۶ق به ایران بازگشت. در ۱۲۳۹ق به وزارت خارجۀ ایران منصوب شد و تا ۱۲۵۰ق در این سمت باقی ماند. در سلطنت محمدشاه قاجار به سمت ایشیک آقاباشی (وزیر دربار) برگزیده شد. عهدنامۀ ترکمان‌چای در ۱۲۴۳ق با اهتمام و به امضای او بسته شد. در ۱۲۵۴ق بار دیگر به وزارت خارجه منصوب شد و تا پایان عمر در این مقام بود. زندگی پُرماجرای وی و نیز کوشش او در عقد عهدنامه‌های گلستان و ترکمان‌چای سبب شده است که دربارۀ او داوری‌های ضد و نقیض شود و برخی او را نکوهیده و مزدور بیگانگان و یا فراماسون دانسته‌اند و شخصیت و رویدادهای دورۀ سفارت وی نیز موضوع آثار بسیاری قرار گرفت که کتاب‌های سرگذشت حاجی بابای اصفهانی و حاجی بابا در لندن نوشتۀ جیمز موریه از آن جمله است. از آثارش: حیرت‌نامۀ سفرا که یادداشت‌های روزانۀ مؤلف در سفر به انگلستان است (تهران، ۱۳۶۴ش)؛ دلیل‌السّفرا که شرح مأموریت او به روسیه است و به‌دست منشی وی، محمدهادی علوی شیرازی، تقریر شده است (تهران، ۱۳۶۳ش).