اسکار، جایزه
اُسکار، جایزۀ (Academy Award)
جایزه‌ای که آکادمی هنرها و علوم سینمایی امریکا[۱] از ۱۹۲۷ به فیلم‌های برگزیده در هر سال اعطا می‌کند. از آن‌جا که فیلم‌سازی فعالیتی گروهی است که با بهره‌گیری از رشته‌های متنوع صورت می‌گیرد، جایزۀ اسکار نیز به رشته‌های گوناگونی تعلق می‌گیرد. این جایزه، که از مهم‌ترین جوایز در صنعت سینماست، عملاً موفقیت تجاری فیلم‌های برگزیده را تضمین می‌کند. این جایزه، که مجسمه‌ای است طلااندود، از ۱۹۳۱ اسکار[۲] نامیده شد. مهم‌ترین جوایز اسکار برای بهترین فیلم، بهترین کارگردان، بهترین بازیگر مرد، و بهترین بازیگر زن در نظر گرفته شده است. البته این جایزه به رشته‌های دیگری همچون فیلم‌نامۀ غیراقتباسی[۳]، فیلم‌نامۀ اقتباسی[۴]، فیلم‌برداری، تدوین[۵]، بازیگر نقش دوم مرد، بازیگر نقش دوم زن، و نیز به موارد دیگری همچون فیلم مستند[۶]، فیلم کوتاه[۷]، انیمیشن (تصویر متحرک)[۸]، فیلم زبان خارجی[۹]، جلوه‌های ویژه[۱۰]، چهره‌پردازی[۱۱]، کارگردانی هنری[۱۲]، و موسیقی متن[۱۳] اهدا میشود. مراسم اهدای جوایز اسکار ۱۹۹۹، که در ۲۱ مارس همان سال (۱ فروردین ۱۳۷۷) از تلویزیون‌های ۱۲۵ کشور و منطقۀ جهان ـ ازجمله یوگسلاوی[۱۴]، بوسنی ـ هرزگوین، فرانسه، برزیل، و نیوزیلند ـ پخش شد، تقریباً ۱میلیارد بیننده داشت. در امریکا حدود ۴۵.۶میلیون نفر شاهد این مراسم بودند که، در مقایسه با ۵۵.۳میلیون نفر تماشاگر سال پیش، کاهش نظرگیری داشت.
| سال | بهترین فیلم | بهترین کارگردان | بهترین بازیگر مرد | بهترین بازیگری زن |
|---|---|---|---|---|
| 1928 | بال‌ها | فرانک بورزیج (آسمان هفتم) | امیل یانینگس (آخرین فرمان) | جنت گینور (آسمان هفتم) |
| 1928 | بال‌ها | لوئیس مایلستون (دو دلاور عرب) | امیل یانینگس (آخرین فرمان) | جنت گینور (آسمان هفتم) |
| 1929 | نوای برادوی | فرانک لوید (بانوی آسمانی) | وارنر باکستر (در آریزونای قدیم) | مری پیکفورد (کوکت) |
| 1930 | در جبهه غرب | لوئیس مایلستون | جورج آرلیس (دیزرائیلی) | نورما شیرر (مطلّقه) |
| 1930 | خبری نیست | (در جبهه غرب خبری نیست) | جورج آرلیس (دیزرائیلی) | نورما شیرر (مطلّقه) |
| 1931 | سیمارون | نورمن تاروگ (اسکیپی) | لاینل بریمور (روح آزاد) | ماری درسلر (مین و بیل) |
| 1932 | گراند هتل | فرانک بورزیج (دختر بد) | فردریک مارچ (دکتر جکیل و آقای هاید)/والاس (بیری قهرمان) | هلن هیز (گناه مادلن کلوده) |
| 1933 | رژه | فرانک لوید (رژه) | چارلز لاتن | کاترین هپبورن (شکوه صبحگاهی) |
| 1933 | رژه | فرانک لوید (رژه) | (زندگی خصوصی هنری هشتم) | کاترین هپبورن (شکوه صبحگاهی) |
| 1934 | در یک شب اتفاق افتاد | فرانک کاپرا (در یک شب اتفاق افتاد) | کلارک گیِبل | کلودت کولبرت |
| 1934 | در یک شب اتفاق افتاد | فرانک کاپرا (در یک شب اتفاق افتاد) | (در یک شب اتفاق افتاد) | (در یک شب اتفاق افتاد) |
| 1935 | شورش در کشتی بونتی | جان فورد (خبرچین) | ویکتور مک‌لاگلن (خبرچین) | بِت دیویس (خطرناک) |
| 1936 | زیگفلد بزرگ | فرانک کاپرا | پل مونی | لوئیز رینر (زیگفلد بزرگ) |
| 1936 | زیگفلد بزرگ | (آقای دیدز به شهر می‌رود) | (سرگذشت لوئی باشعور) | لوئیز رینر (زیگفلد بزرگ) |
| 1937 | زندگی امیل زولا | لئو مک‌کاری (حقیقت اَسَفبار) | اسپنسر تریسی (ناخدایان شجاع) | لوئیز رینز (خاک خوب) |
| 1938 | نمی‌توانی این را | فرانک کاپرا | اسپنسر تریسی (شهر پسران) | بِت دیویس (جزه‌بل) |
| 1938 | با خودت ببری | (نمی‌توانی این را با خودت ببری) | اسپنسر تریسی (شهر پسران) | بِت دیویس (جزه‌بل) |
| 1939 | برباد رفته | ویکتور فلمینگ (برباد رفته) | رابرت دونات | ویوین لی (برباد رفته) |
| 1939 | برباد رفته | ویکتور فلمینگ (برباد رفته) | (خداحافظ، آقای چیپس) | ویوین لی (برباد رفته) |
| 1940 | ربکا | جان فورد (خوشه‌های خشم) | جیمز استوارت (داستان فیلادلفیا) | جینجر راجرز (کیتی فویل) |
| 1941 | درۀ من چقدر | جان فورد (درۀ من چقدر سرسبز بود) | گری گوپر (گروهبان یورک) | جون فونتین (بدگمان) |
| سرسبز بود | جان فورد (درۀ من چقدر سرسبز بود) | گری گوپر (گروهبان یورک) | جون فونتین (بدگمان) | |
| 1942 | خانم مینی‌ور | ویلیام وایلر (خانم مینی‌ور) | جیمز کاگنی (یانکی دودل دندی) | گریر گارسون (خانم مینی‌ور) |
| 1943 | کازابلانکا | مایکل کورتیز (کازابلانکا) | پل لوکاس (نگهبان راین) | جنیفر جونز (آهنگ برنادت) |
| 1944 | راه خودم را می‌روم | لئو مک‌کری (راه خودم را می‌روم) | بینگ کرازبی (راه خودم را می‌روم) | اینگرید برگمن (چراغ‌گاز) |
| 1945 | تعطیلات ازدست رفته | بیلی وایلدر | رِی میلاند | جوآن کرافورد (میلدرد پیِرس) |
| 1945 | تعطیلات ازدست رفته | (تعطیلات ازدست رفته) | (تعطیلات ازدست رفته) | جوآن کرافورد (میلدرد پیِرس) |
| 1946 | بهترین سال‌های | ویلیام وایلر | فردریک مارچ | اولیویا دو هاویلند |
| زندگی ما | (بهترین سال‌های زندگی ما) | (بهترین سال‌های زندگی ما) | (هرکه را قسمتی است) | |
| 1947 | قول مردانه | الیا کازان (قول مردانه) | رونالد کولمن (زندگی دوگانه) | لورتا یانگ (دختر زارع) |
| 1948 | هملت | جان هیوستون (گنج‌های سیرا مادره) | لارنس اولیویه (هملت) | جین وایمن (جانی بلیندا) |
| 1949 | همه فرمانبران شاه | جوزف منکیه‌ویتس | برادویک کرافورد | اولیویا دو هاویلند (وارث) |
| 1949 | همه فرمانبران شاه | (نامه‌ای به سه زن) | (همه فرمانبران شاه) | اولیویا دو هاویلند (وارث) |
| 1950 | همه چیز دربارۀ ایو | جوزف منکیه‌ویتس | خوزه فرر (سیرانو دوبرژ راک) | جودی هالیدی (زادۀ دیروز) |
| 1950 | همه چیز دربارۀ ایو | (همه چیز دربارۀ ایو) | خوزه فرر (سیرانو دوبرژ راک) | جودی هالیدی (زادۀ دیروز) |
| 1951 | یک امریکایی در پاریس | جورج استیونس (مکانی در آفتاب) | هامفری بوگارت | ویوین لی (اتوبوسی به نام هوس) |
| 1951 | یک امریکایی در پاریس | جورج استیونس (مکانی در آفتاب) | (قایق افریکن کوئین) | ویوین لی (اتوبوسی به نام هوس) |
| 1952 | بزرگ‌ترین نمایش | جان فورد (مرد آرام) | گری کوپر (ماجرای نیمروز) | شرلی بوث (شیبای کوچک) |
| 1952 | روی زمین | جان فورد (مرد آرام) | گری کوپر (ماجرای نیمروز) | شرلی بوث (شیبای کوچک) |
| 1953 | از این‌جا تا ابدیت | فرد زینه مان (از این‌جا تا ابدیت) | ویلیام هولدن (بازداشتگاه 17) | آدری هپبورن (تعطیلات رمی) |
| 1954 | در بارانداز | الیا کازان (در بارانداز) | مارلون براندو (در بارانداز) | گریس کلی (دختر روستایی) |
| 1955 | مارتی | دلبرت مان (مارتی) | ارنست بورگناین (مارتی) | آنا مانیانی (خال گل سرخ) |
| 1956 | دور دنیا در هشتاد روز | جورج استیونسون (غول) | یول برینر (سلطان و من) | اینگرید برگمن (آناستازیا) |
| 1957 | پل رودخانه کوای | دیوید لین (پل رودخانۀ کوای) | الک گینس (پل رودخانۀ کوای) | جوآن وودوارد (سه چهره ایو) |
| 1958 | ژی‌ژی | وینسنت مینه‌لی (ژی‌ژی) | دیوید نیوِن (میزهای جداگانه) | سوزان هیوارد |
| 1958 | ژی‌ژی | وینسنت مینه‌لی (ژی‌ژی) | دیوید نیوِن (میزهای جداگانه) | (می‌خواهم زنده بمانم) |
| 1959 | بن‌هور | ویلیام وایلر (بن‌هور) | چارلتن هِستون (بن‌هور) | سیمون سینیوره (اتاق طبقه بالا) |
| 1960 | آپارتمان | بیلی وایلدر (آپارتمان) | برت لنکستر (المر گنتری) | الیزابت تیلور (باتر فیلدهشت) |
| 1961 | داستان وست ساید | رابرت وایز (داستان وست ساید) | ماکسیمیلیان شل | سوفیا لورن (دو زن) |
| 1961 | داستان وست ساید | رابرت وایز (داستان وست ساید) | (محاکمه در نورنبرگ) | سوفیا لورن (دو زن) |
| 1962 | لورنس عربستان | دیوید لین (لورنس عربستان) | گریگوری پک (کشتن مرغ مقلد) | آن بنکرافت (معجزه‌گر) |
| 1963 | تام جونز | تونی ریچاردسون (تام جونز) | سیدنی پواتیه (زنبق‌های مزرعه) | پاتریشیا نیل (هاد) |
| 1964 | بانوی زیبای من | جورج کیوکر (بانوی زیبای من) | رکس هریسون (بانوی زیبای من) | جولی اندروز (مری پاپینز) |
| 1965 | آوای موسیقی | رابرت وایز (آوای موسیقی) | لی ماروین (کت بالو) | جولی کریستی (نازنین) |
| سال | بهترین فیلم | بهترین کارگردان | بهترین بازیگر مرد | بهترین بازیگری زن |
| 1966 | مردی برای تمام فصول | فرد زینه‌مان | پل اسکافیلد | الیزابت تیلور |
| 1966 | مردی برای تمام فصول | (مردی برای تمام فصول) | (مردی برای تمام فصول) | (چه کسی از ویرجینیا وولف می‌ترسد؟) |
| 1967 | در گرمای شب | مایک نیکولز (فارغ‌التحصیل) | راد استایگر (در گرمای شب) | کاترین هپبورن (حدس بزن چه کسی برای شام می‌آید؟) |
| 1968 | آلیور | کارول رید (آلیور) | کلیف رابرتسون (چارلی) | کاترین هپبورن (شیر در زمستان)/باربرا استرایسند (دختر مضحک) |
| 1969 | کابوی نیمه‌شب | جان شلزینگر (کابوی نیمه‌شب) | جان وین (شهادت واقعی) | مگی اسمیت (جین برودی) |
| 1970 | پتن | فرانکلین شافنر (پتن) | جورج سی اسکات (پتن) | گلندا جکسون (زنان عاشق) |
| 1971 | ارتباط فرانسوی | ویلیام فرید کین (ارتباط فرانسوی) | جین هکمن (ارتباط فرانسوی) | جین فاندا (کلوت) |
| 1972 | پدرخوانده | باب فاسی (کاباره) | مارلون براندو (پدرخوانده) | لیزا مینه‌لی (کاباره) |
| 1973 | نیش | جورج روی هیل (نیش) | جک لمون (ببر را نجات بده) | گلندا جکسون (اثر تشخص) |
| 1974 | پدرخوانده (قسمت دوم) | فرانسیس فورد کوپولا (پدرخوانده قسمت دوم) | آرت کارنی (هری و تونتو) | الن برنستاین (آلیس دیگر این‌جا زندگی نمی‌کند) |
| 1975 | پرواز بر فراز | میلوش فورمن (پرواز بر فراز | جک نیکلسون (پرواز بر فراز آشیانه فاخته) | لوئیز فلچر (پرواز بر فراز آشیانه فاخته) |
| 1975 | آشیانه فاخته | آشیانه فاخته) | جک نیکلسون (پرواز بر فراز آشیانه فاخته) | لوئیز فلچر (پرواز بر فراز آشیانه فاخته) |
| 1976 | راکی | جان آویلدسن (راکی) | پیتر فینچ (شبکه) | فی داناوی (شبکه) |
| 1977 | آنی هال | وودی آلن (آنی هال) | ریچارد دریفوس (دختر خداحافظی) | دایان کیتون (آنی هال) |
| 1978 | شکارچی گوزن | مایکل چیمینو (شکارچی گوزن) | جان وویت (بازگشت به خانه) | جین فاندا (بازگشت به خانه) |
| 1979 | کریمر علیه کریمر | رابرت بنتون (کریمر علیه کریمر) | داستین هافمن (کریمر علیه کریمر) | سالی فیلد (نورما ری) |
| 1980 | مردم عادی | رابرت ردفورد (مردم عادی) | رابرت دِنیرو (گاو خشمگین) | سیسی اسپیسک (دختر معدنچی زغال‌سنگ) |
| 1981 | ارابه‌های آتش | وارن بیتی (سرخ‌ها) | هنری فاندا (کنار برکه طلایی) | کاترین هپبورن (کنار برکه طلایی) |
| 1982 | گاندی | ریچارد اَتنبرو (گاندی) | بن کینگزلی (گاندی) | مریل استریپ (انتخاب سوفی) |
| 1983 | دوران مهرورزی | جیمز ال بروکس (دوران مهرورزی) | رابرت دووال (بخشش‌های مهر‌آمیز) | شرلی مکلین (دوران مهرورزی) |
| 1984 | آمادئوس | میلوش فورمن (آمادئوس) | اف مورای آبراهام (آمادئوس) | سالی فیلد (جایی در قلب) |
| 1985 | از دل افریقا | سیدنی پولاک (از دل افریقا) | ویلیام هرت (بوسۀ زن عنکبوتی) | جرالدین پیج (سفر به باونتی فول) |
| 1986 | جوخه | اولیور استون (جوخه) | پل نیومن (رنگ پول) | مارلی ماتلین (فرزندان خداوندی کوچک‌تر) |
| 1987 | آخرین امپراتور | برناردو برتولوچی (آخرین امپراتور) | مایکل داگلاس (وال استریت) | شِر (ماه‌زده) |
| 1988 | رِین‌مَن | بری لوینسون (رین‌من) | داستین هافمن (رین‌من) | جودی فاستر (متهم) |
| 1989 | رانندگی برای خانم دیزی | اولیور استون (متولد چهارم ژوئیه) | دانیل دی‌لوئیس (پای چپ من) | جسیکا تندی (رانندگی برای خانم دیزی) |
| 1990 | رقصنده با گرگ‌ها | کوین کاستنر (رقصنده با گرگ‌ها) | جرمی آیرونز (بخت‌برگشتگی) | کتی بیتس (میزری) |
| 1991 | سکوت بره‌ها | جاناتان دمی (سکوت بره‌ها) | آنتونی هاپکینز (سکوت‌بره‌ها) | جودی فاستر (سکوت بره‌ها) |
| 1992 | نابخشوده | کلینت ایستوود (نابخشوده) | آل پاچینو (بوی خوش زن) | اما تامپسون (هاواردز انِد) |
| 1993 | فهرست شیندلر | استیون اسپیلبرگ (فهرست شیندلر) | تام هنکس (فیلادلفیا) | هالی هانتر (پیانو) |
| 1994 | فارست گامپ | رابرت زمِکیس (فارست گامپ) | تام هنکس (فارست گامپ) | جسیکا لَنگ (آسمان آبی) |
| 1995 | دلاور | مل گیبسون (دلاور) | نیکلاس کیج | سوزان ساراندون (آخرین گام‌های یک محکوم به اعدام) |
| 1995 | دلاور | مل گیبسون (دلاور) | (ترک لاس‌وگاس) | سوزان ساراندون (آخرین گام‌های یک محکوم به اعدام) |
| 1996 | بیمار انگلیسی | آنتونی مینگلا | جفری راش (درخشش) | فرانسیس مک دورماند (فارگو) |
| 1996 | بیمار انگلیسی | (بیمار انگلیسی) | جفری راش (درخشش) | فرانسیس مک دورماند (فارگو) |
| 1997 | تایتانیک | جیمز کامرون (تایتانیک) | جک نیکلسون | هلن هانت (بهتر از این نمی‌شد) |
| 1997 | تایتانیک | جیمز کامرون (تایتانیک) | (بهتر از این نمی‌شد) | هلن هانت (بهتر از این نمی‌شد) |
| 1998 | شکسپیر عاشق | استیون اسپیلبرگ (نجات سرباز رایان) | روبرتو بنینی (زندگی زیباست) | گوئینت پالترو (شکسپیر عاشق) |
| 1999 | زیبای امریکایی | سام مندس (زیبای امریکایی) | کوین اسپیسی (زیبای امریکایی) | هیلاری سوانک |
| 1999 | زیبای امریکایی | سام مندس (زیبای امریکایی) | کوین اسپیسی (زیبای امریکایی) | (پسرها گریه نمی‌کنند) |
| 2000 | گلادیاتور | استیون سادربرگ (قاچاق) | راسل کرو (گلادیاتور) | جولیا رابرتز (ارین براکوویچ) |
| 2001 | ذهن زیبا | ران هوارد (ذهن زیبا) | دنزل واشینگتن (روز آموزش) | هالی بری (ضیافت هیولا) |
| 2002 | شیکاگو | رومن پولانسکی (نوازندۀ پیانو) | آدرین برودی (نوازندۀ پیانو) | نیکول کیدمن (ساعت‌ها) |
| 2003 | ارباب حلقه‌ها | پیتر جکسون (ارباب حلقه‌ها) | شون پن (رودخانۀ مرموز) | شارلیز ترون (هیولا) |
| 2004 | دختر میلیون‌دلاری | کلینت ایستوود (دختر میلیون‌دلاری) | جِیمی فاکس (رِی) | هیلاری سوانک (دختر میلیون‌دلاری) |
| 2005 | تصادف | آنگ لی (کوه بروک‌‌بک) | فیلیپ سیمور هافمن (کاپوتی) | ریس ویترسپون |
| 2005 | تصادف | آنگ لی (کوه بروک‌‌بک) | فیلیپ سیمور هافمن (کاپوتی) | (دست از پا خطا نمی‌کنم) |
| 2006 | رفتگان | مارتین اسکورسیزی (رفتگان) | فارست ویتاکر | هلن میرن (ملکه) |
| 2006 | رفتگان | مارتین اسکورسیزی (رفتگان) | (آخرین شاه اسکاتلند) | هلن میرن (ملکه) |
| 2007 | پیرمردها سرزمینی ندارند | جوئل وایتن کوئن | دانیل دی لوئیس | ماریون کوتیار (دخترک/زندگی همچون گل سرخ) |
| 2007 | پیرمردها سرزمینی ندارند | (پیرمردها سرزمینی ندارند) | (خون به پا میشود) | ماریون کوتیار (دخترک/زندگی همچون گل سرخ) |
| 2008 | میلیونر زاغه‌نشین | دیوید بویل (میلیونر زاغه‌نشین) | شون پن (میلک) | کیت وینسلت (کتابخوان) |