حاتمی کیا، ابراهیم (تهران ۱۳۴۰ش)

ابراهیم حاتمی‌کیا;
زادروز	تهران 1 مهر ۱۳۴۰ش;
ملیت	ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل	سینما- دانشگاه هنر
شغل و تخصص اصلی	فیلمنامه‌نویس و کارگردان
آثار	از کرخه تا راین (1371)؛ بوی پیراهن یوسف (1374)؛ آژانس شیشه‌ای (1376)؛ روبان قرمز (1377)؛ به رنگ ارغوان (1383)؛ به نام پدر (1384)؛ چ (1392)؛ خروج (1398)
گروه مقاله	سینما
جوایز و افتخارات	6 سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه، بهترین کارگردانی و بهترین فیلم از دوره‌های مختلف جشنواره فیلم فجر

ابراهیم حاتمی‌کیا (تهران 1 مهر ۱۳۴۰ش- )

فیلمنامه‌نویس و کارگردان سینمای ایران. با ساختن‌ ‌هویت‌ (۱۳۶۵)، خود را فیلمسازی‌ متعلق ‌به‌ جبهه‌ و جنگ‌ معرفی‌ کرد، و سپس‌ با دیده‌بان‌ (۱۳۶۷)، مهاجر (۱۳۶۸)، وصل‌ نیکان‌ (۱۳۷۰) و فیلم‌هایی‌ که‌ همگی‌ مضامین‌ جنگی‌ داشتند، خود را ‌فیلمسازی‌ صاحب‌سبک‌ نشان داد. از کرخه‌ تا راین‌ (۱۳۷۱)، فیلمی‌ که به رزمندگان در بیرون‌ از صحنه‌های‌ دهشت‌بار جنگ‌ می‌پردازد، با اقبال عمومی روبه‌رو شد. در ۱۳۷۲ خاکستر سبز را دربارۀ جنگ بوسنی ساخت‌، و سپس‌ دو فیلم‌ بوی پیراهن‌ یوسف‌ و برج ‌مینو (۱۳۷۴) را عرضه کرد. هر سه‌ فیلم‌ در کارنامۀ‌ سینمایی‌اش‌ تحول و نقطۀ‌ عطفی ‌نظرگیرند. آژانس‌ شیشه‌ای‌ (۱۳۷۶)، به‌‌دلیل‌ مواضع ‌سیاسی‌اش،‌ بسیاری‌ از موافقان‌ و دوستداران ‌او را شگفت‌زده‌ کرد. از فیلم‌های دیگر اوست: روبان قرمز (۱۳۷۷)، موج مرده (۱۳۷۹)، ارتفاع پست (۱۳۸۰) و دعوت (۱۳۸۶). دانش‌آموختهٔ رشته سینما (گرایش فیلمنامه‌نویسی) از دانشکدۀ سینما و تئاتر دانشگاه هنر است. فعالیتش را از سال ۱۳۵۹ با نوشتن فیلمنامه و کارگردانی فیلم‌های کوتاه در فضای جبهه و جنگ آغاز کرد. در سال ۱۳۶۵ نخستین فیلم بلند خود را به نام هویت برای شبکۀ دوم سیما ساخت. حاتمی‌کیا طی سال‌های 1379 و 1380 سریالِ 17 قسمتی خاک سرخ (به نویسندگی مهدی سجاده‌چی و مسعود بهبهانی‌نیا) را برای شبکۀ یک سیمای جمهوری اسلامی ایران ساخت. خاک سرخ داستان دختری به نام لیلا را روایت می‌کند که به دنبال پدر و مادر و هویت گم‌شده‌اش می‌گردد. بخش عمدۀ داستان این سریال در فضای جنگی خوزستان می‌گذرد. وی چندسال پس از این مجموعه، سریال 23 قسمتی حلقۀ سبز را (به نویسندگی خودش) با محوریت پیوند اعضا و مرگ مغزی برای شبکۀ سوم تلویزیون ساخت. هردو مجموعه از آثار شاخص او هستند. حاتمی‌کیا علاوه بر این‌که همواره به عنوان هنرمند متعهد به ارزش‌های انقلابی و دست‌پرورده‌ی خود انقلابیون در سایه‌ی مستقیم حمایت‌های حکومتی قرار داشته، به اعتبار مجموع جوایزی که از دوره‌های مختلف جشنواره فیلم فجر برای کارگردانی، فیلمنامه و جایزۀ ویژۀ هیأت داوران گرفته و همچنین انتخاب برخی از آثار او به عنوان بهترین فیلم جشنواره یا فیلم منتخب تماشاگران، موفق‌ترین کارگردان-نویسندۀ جشنواره تاکنون بوده است. فیلم آژانس شیشه‌ای با ۱۴ نامزدی و دریافت ۹ سیمرغ بلورین در رشته‌های بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، بهترین بازیگر نقش مکمل زن، بهترین موسیقی متن، بهترین تدوین، و بهترین فیلم از نگاه تماشاگران، و همچنین یک دیپلم افتخار برای دیگر نامزد در رشتهٔ بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، به رکوردی چشم‌گیر در تاریخ جشنواره فیلم فجر دست یافت. حاتمی‌کیا جز فیلم ارتفاع پست که با همکاری اصغر فرهادی فیلمنامه‌اش را نوشته و دعوت (با همکاری چیستا یثربی) فیلمنامۀ باقی آثار سینمایی‌اش را خود نوشته است. تعدادی از فیلمنامه‌های او به صورت کتاب منتشر شده‌اند.

جوایز جشنواره فیلم فجر جايزۀ ويژۀ هيأت داوران برای بهترین کارگردانی (دورۀ هفتم- دیده‌بان)؛ ديپلم افتخار برای بهترین فیلمنامه (دورۀ هشتم- مهاجر)؛ سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه و بهترین کارگردانی (دورۀ شانزدهم- آژآنس شیشه‌ای)؛ سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی (دورۀ هفدهم- روبان قرمز)؛ سیمرغ بلورین بهترین فیلم و دیپلم افتخار برای بهترین فیلمنامه (دورۀ بیست و چهارم- به نام پدر)؛ سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی (دورۀ بیست و هشتم- به رنگ ارغوان)؛ سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی (دورۀ سی و ششم- به وقت شام)

فهرست آثار سینمایی